Condoleance bij het Overlijden van een Kind: Vijf Troostende Punten voor het Verlies van een Kind

O broeders en zusters wiens kind is overleden! Moge Allah jullie de mooiste vorm van geduld verlenen en de overledene tot een behulpzame bemiddelaar voor jullie in het hiernamaals maken! Teneinde jullie en andere oprechte gelovigen die zich in dezelfde toestand als jullie bevinden een hoogwaardig en goed nieuws te verkondigen en een waarachtige troost te tonen, zullen wij hier ‘vijf punten’ uiteenzetten.

Het eerste punt

Het geheim en de betekenis van de uitdrukking ‘Eeuwig jeugdige jongeren’^[1] is als volgt:

De kinderen van gelovigen die sterven voordat zij de puberteit hebben bereikt, zullen in het paradijs met een paradijswaardig uiterlijk voortdurend als lieve kinderen blijven voortbestaan. Zij zullen op de schoot van hun vader en moeder die het paradijs binnentreden een eeuwige aanleiding tot vreugde vormen. Dat wil zeggen dat zij het aangename plezier achter het liefkozen van een kind aan hun ouders zullen verschaffen.

Gezien het feit dat iedere vorm van vreugdevolle genieting zich in het paradijs bevindt, zijn de beweringen van degenen die zeggen dat er in het paradijs geen kinderliefde en geen liefkozingen mogelijk zijn –omdat het geen plaats is voor voortplanting en verwekking– niet op waarheid gebaseerd.

Bovendien verschaft de uitdrukking ‘Eeuwig jeugdige jongeren’ in het eerbiedwaardige vers ons een aanwijzing en een goed nieuws dat het verwerven van miljoenen jaren zuivere en pijnloze kinderliefde en liefkozingen, in plaats van een korte periode van ongeveer tien jaar die ook nog eens gepaard gaat met allerlei ellende, een bron van immense vreugde voor de gelovigen is.

Het tweede punt

Eens bevond zich een man in een gevangenis. Eén van zijn geliefde kinderen werd naar hem toegestuurd. Die arme gevangene had naast zijn eigen leed ook het leed van de zorg om zijn kind, dat hij niet van prettig verblijf kon voorzien. Toen stuurde de barmhartige heerser één van zijn mannen naar hem toe met de volgende boodschap: “Hoewel dit kind van jou is, behoort het ook tot mijn onderdanen en maakt het deel uit van mijn volk. Ik ga hem meenemen en in een mooi paleis laten verzorgen.” De man begon te huilen en te smeken: “Ik sta mijn kind, mijn bron van troost, niet af.” Hierop zeiden zijn medegevangenen tegen hem: “Jouw verdriet is onnodig. In plaats van medelijden met het kind te hebben, kan je beter bedenken dat hij niet langer in deze vieze, stinkende, benauwde gevangenis hoeft te verblijven. Hij zal in een paleis terechtkomen en daarbinnen zal hij blij en gelukkig worden. Indien jij medelijden hebt met jezelf en uit eigen belang handelt, en het kind hier bij jou blijft, heb jij daar misschien kortstondig een twijfelachtig voordeel van, maar je zal vanwege de moeilijkheden die het kind hier doormaakt zelf ook veel leed en ellende meemaken. Indien hij naar het paleis gaat, dan zal dat jou duizend voordelen opleveren. Hij zal immers de genade van de pādishah aantrekken en voor jou als bemiddelaar optreden. De pādishah zal wensen dat jouw kind jou weer ziet. Om dit te verwezenlijken zal hij zeer zeker niet hem naar de gevangenis sturen, maar in plaats daarvan jou uit de gevangenis halen en naar zijn paleis brengen om jullie daar met elkaar te verenigen; dit alles onder voorwaarde dat jij op de pādishah vertrouwt en hem gehoorzaamt.”

Mijn eerbiedwaardige broeder! Gelovigen die zoals jij hun kind hebben verloren, dienen als volgt te denken:

Dit kind is onschuldig en zijn Schepper is genadevol en vrijgevig. Hij heeft hem, in plaats van mijn gebrekkige voorzorgen en tederheid, Zijn volmaakte genade en barmhartigheid geschonken en hem tot Zich genomen. Hij heeft hem uit een ellendig, rampzalig, lastig tranendal gehaald en naar een tuin in Zijn paradijs geleid. Hoe gelukkig is dit kind dan toch! Wie weet wat er van hem was geworden als hij op deze wereld was gebleven. Daarom heb ik geen medelijden met hem, want ik weet dat hij gelukkig is.

Wat mijn eigen voordeel hieruit betreft, zelfs dan heb ik geen medelijden met mezelf, noch raak ik diep bedroefd. Indien hij op deze wereld was gebleven, dan zou hij mij tien jaar lang een vergankelijke kinderliefde, vermengd met ellendige zorgen, hebben geschonken. Indien hij een rechtschapen persoon was geworden en in zijn leven succesvol was geweest, dan zou hij mij waarschijnlijk hebben geholpen. Maar met zijn overlijden wordt hij voor mij een bemiddelaar voor een bron van kinderliefde in het eeuwige paradijs en voor een eeuwigdurende gelukzaligheid. Inderdaad, iemand die een twijfelachtig huidig voordeel verliest en in ruil daarvoor duizend uitgestelde maar gegarandeerde voordelen krijgt, zal geen verdriet tonen en niet wanhopig jammeren.

Het derde punt

Het overleden kind was een schepsel, een dienaar en met al zijn ledematen en zintuigen een kunstwerk van de genadevolle Schepper. Het kind behoorde Hem toe en was als een vriend aan de ouders geschonken en voor een korte tijd voor de begeleiding en verzorging aan hen overgedragen. Vader en moeder waren aan het kind ter beschikking gesteld. In ruil voor hun diensten gaf Hij hen, bij wijze van onmiddellijke beloning, een genotvol gevoel van shefḳat.

Welnu, indien de genadevolle Schepper, Die van de duizend aandelen van het kind er negenhonderdnegenennegentig bezit, als een resultaat van Zijn barmhartigheid en wijsheid dit kind bij jou weghaalt en jou van jouw zorgdienst vrijstelt, dan is het stuitend en onbetamelijk van een gelovige om vanwege zijn ene schijnbare aandeel, tegenover de werkelijke Eigenaar van alle duizend aandelen uit wanhoop te jammeren en zich met verdriet te beklagen. Dit gedrag past veeleer bij de godvergetenen en degenen die zich op dwaalwegen bevinden.

Het vierde punt

Indien de wereld eeuwigdurend zou zijn en de mens daarin eeuwig zou kunnen leven en ook afscheid voor eeuwig zou zijn, dan zouden ellende, pijn en hopeloze droefheid een betekenis hebben. Echter, aangezien deze wereld een gastenverblijf is, zullen zowel jullie als wij naar hetzelfde oord vertrekken als waarheen het overleden kind sinds kort is vertrokken.

Bovendien is de dood niet alleen voor jouw kind bestemd, maar een weg die iedereen zal bewandelen. Aangezien het afscheid niet eeuwig is, zullen wij elkaar later zowel in ālem-ul berzakh als in het paradijs terugzien. Men dient “Het oordeel behoort Allah toe, Hij geeft en Hij ontneemt, alle lof aan Allah voor elke omstandigheid.” te zeggen en in geduld dankbaarheid te tonen.

Het vijfde punt

Shefḳat is één van de mooiste, subtielste, aangenaamste en behaaglijkste verschijningen van de goddelijke barmhartigheid. Het is een verlichtend elixer die een scherper middel is dan liefde om je snel tot Allah te wenden. In vergelijking met metaforische, wereldse liefde die na zeer veel moeite in ware liefde verandert en zodoende het hart tot Allah wendt, verbindt shefḳat zonder moeite het hart op een nog kortere, nog zuiverdere wijze met Hem.

Zowel de vader als de moeder houden boven alles in de wereld van hun kind. Wanneer hun kind hen ontnomen wordt en als zij oprechte gelovigen zijn, dan wenden zij hun gezicht van de wereld af en richten ze zich op Mun‘im-i Ḥaḳīḳī. Zij zullen zeggen: “Aangezien de wereld vergankelijk is, is het niet waard haar in ons harten te sluiten.” Zo ontwikkelen zij een band met de plaats waar het kind is heengegaan en verwerven zij daarmee een grote spirituele kracht.

Wat de mensen betreft die in godvergetelheid voortleven en zich op dwaalwegen bevinden, zij kunnen niet benutten van het goede nieuws en de gelukzaligheid die deze vijf waarheden ons mededelen. Zie nu aan de hand van het volgende voorbeeld hoe ellendig hun situatie is:

Een oudere dame ziet haar enige, zeer geliefde kind op diens sterfbed. Omdat zij zich deze wereld in haar godvergetelheid of in haar afdwaling als eeuwig inbeeldt, verschijnt de dood aan haar als duisternis en als eeuwige scheiding. Zij stelt haar kind voor in het graf in plaats van in zijn zachte bed. In haar godvergetelheid en afdwaling denkt zij niet aan het paradijs en aan de barmhartigheid van Erḥamurrāḥimīn. Hiermee kan jij enigszins begrijpen en beseffen op welke graad van hopeloosheid zij aan kwelling en droefheid lijdt.

Echter, de īmān en de Islam, die de middelen zijn tot gelukzaligheid van beide werelden, verkondigen aan de gelovigen het volgende:

“De Genadevolle Schepper van dit kind dat op zijn sterfbed ligt, zal hem van deze vergankelijke wereld verlossen en naar Zijn paradijs leiden. Hij zal hem een bemiddelaar en een eeuwig kind voor jou maken. Dit afscheid is tijdelijk, maak daarom geen zorgen! Zeg:

en wees geduldig!”^[4]